منشاء جایزه نوبل در رشته‌های مختلف دانش بشری


نگارنده : ابوالفضل باباپور






آلفرد نوبل شیمیدان سوئدی و مخترع دینامیت بود.در زمان حیات وی بطور گسترده از دینامیت در مقاصد نظامی استفاده گردید.او با اینکه از این طریق ثروت زیادی به چنگ آورده بود ، از کاربرد نظامی دینامیت بسیار ناراحت بود.گفته می‌شود پس از آنکه روزنامه فرانسوی به او لقب "سواداگر مرگ " داد ، او در 27 نوامبر 1895 یعنی چند ماه پیش از مرگ خود وصیتنامه‌ای را در باشگاه سوئد-نروژ شهر پاریس امضا کرد.بر اساس وصیت وی نوبل ۹۶ درصد از ثروت خود را به اهدای پنج جایزه اختصاص داد. این جوایز عبارتند از :
1- جایزه نوبل در فیزیک به شخصی که به مهمترین کشف یا اختراع در زمینه فیزیک دست زده باشد.

2- جایزه نوبل در شیمی به شخصی که به مهمترین کشف یا پیشرفت در زمینه شیمی دست زده باشد.

3- جایزه نوبل در پزشکی و فیزیولوژی به شخصی که به مهمترین کشف در زمینه فیزیولوژی یا پزشکی دست زده باشد.

4- جایزه نوبل در ادبیات به شخصی که در عرصه ادبیات بارزترین اثر را با گرایشی ایده‌آلیستی خلق کرده باشد.

5- جایزه صلح نوبل به شخصی که برای ایجاد برادری در میان ملت‌ها و انحلال یا کاهش نیروهای نظامی یا برگزاری یا حمایت از همایش‌های صلح‌طلبانه بزرگترین و بهترین کار را انجام می‌دهد.

طبق مفاد وصیتنامه جوایز نوبل در فیزیک و شیمی توسط آکادمی علوم سوئد؛ جوایز فیزیولوژی و پزشکی توسط موسسه کارولین در استوکهلم ؛ جوایز ادبیات توسط آکادمی استوکهلم و جوایز قهرمانان صلح توسط کمیته‌ای که توسط استورتینگ انتخاب شده اهدا می‌شوند و ارزش همه جوایز باهم یکسان است.

اما عدم اختصاص جایزه‌ای به رشته فیزیک تردیدهایی در مورد شخصیت او بدنبال داشته است.برخی خصومت او با یک ریاضی دان را دلیل این امر می‌دانند.

کنراد روتگن در سال 1901 بخاطر کشف اشعه ایکس اولین جایزه نوبل در رشته فیزیک را دریافت کرد.

فهرست افرادی را که تاکنون جایزه نوبل فیزیک دریافت کرده‌اند با کلیک بر روی اینجا میتوان مشاهده کرد.



نگارنده : ابوالفضل باباپور